कन्या च्याऊ (Oyster Mushroom)

कन्या च्याऊ (Oyster Mushroom) एक प्रकारको खान मिल्ने च्याऊ अर्थात् ढुसी हो। यसको वैज्ञानिक नाम प्ल्युरोटस ओस्ट्रियटस (Pleurotus ostreatus) हो। यो नेपाल लगायत विश्वभरनै पाइन्छ। र यसको खेती पनि गर्न मिल्छ। यो खानको लागि स्वादिलो तथा पोषण युक्त छ । यसमा प्रोटिन, भिटामिन, खनिज र रेसा प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ जसले शरीरमा तागत दिनका साथै मुटु र पाचन प्रणालीलाई बलियो बनाउछ।

यसको खेती नेपालको सबै ठाउँमा गर्न सकिन्छ। च्याउको बिऊ उत्पादन गर्ने प्रयोगशाला तथा उद्योग हरुले यसको बीजाणुलाई भिजेको गहुँको दानामा उमारी (Inoculated with moist Wheat Seeds) सेतो रंगको ढुसी (Mycelium) दोखापरेपछी हावा छिर्नेगरी प्लास्टिक मा बन्द गरेर बजारमा ल्याउँछन् । यसरी तयारी अवस्थामा पाइने बिऊलाई करिब आधा वा एक घण्टा बफाएर जीवाणुरहित (Sterilization) गरिएको पराल, भुस अथवा काठको धूलोमा प्लास्टिक ब्यागभित्र रोप्न सकिन्छ। प्लास्टिक ब्यागलाई ससाना प्वाल पारी स्वासप्रस्वास लाई अक्सिजनको व्यवस्था गर्नुपर्छ। यसरी रोपिएको बिऊ २ – ३ औं दिनमा सेतो ढुसीमा रूपान्तरण भइ १५ – २० औं दिनमा ससाना टुसा (Aerial Hyphae) देखा पर्छ र एक महिना भित्र खानको लागि उपयुक्त हुन्छ। यसको खेती २२° से॰ देखि २७° से॰ को तापक्रममा गर्न उपयुक्त हुन्छ।